Crypto Asset’s – Een race to the bottom?
Bij Crypto Index krijgen we nogal eens de vraag hoe je blockchain, crypto-assets en met name de waardering daarvan door een economische bril kan bekijken. Hoe bepaal je de intrinsieke waarde van een crypto-asset en hoe verhoudt die zich tot de prijs die ervoor betaald wordt?
Race to the bottom
Een veelgehoorde denkwijze om de waarde van crypto assets te bepalen gaat als volgt:
Publieke blockchains zijn per definitie ‘open source’. Dat betekent dat alle ontwikkelingen die in een specifieke blockchain of blockchain-toepassing zijn bereikt, zomaar ‘gekopieerd’ kunnen worden door die source te gebruiken voor een nieuwe blockchain of -toepassing. Een reden om de broncode te kopiëren en daarmee een nieuwe blockchain te starten kan zijn dat de kosten (fees) van transacties te hoog werden. De investeringen die de innovatie in de oorspronkelijke blockchain(toepassing) tot stand brachten, gaan met het starten van de nieuwe blockchain(toepassing) dan grotendeels verloren. In dit scenario convergeren de opbrengsten (fees) en kosten (computerkracht, stroom) uiteindelijk naar een marginaal minimum, net hoog genoeg om de investering te rechtvaardigen. Dit noemt men wel een race to the bottom.
Het netwerkeffect
De gedachtegang zoals hierboven beschreven gaat ervan uit dat de waarde van een blockchain vooral in de code zit. Dit is een misvatting. De waarde van een blockchain, en daarmee die van een onderliggende crypto-asset, bestaat vooral uit de groep gebruikers van die blockchain. De blockchain kan als een platform worden gezien, met verschillende typen gebruikers: aanbieders van diensten, klanten die diensten afnemen, ontwikkelaars van nieuwe functionaliteit (developers) en ‘miners’ (bij Proof of Work) of ‘stakers’ (bij Proof of Stake) die de motor draaiende houden.
Die groep krijg je niet mee zonder een overtuigende meerwaarde te bieden die verder gaat dan lagere kosten alleen. De gebruikers hebben namelijk ook andere belangen.
Belangen
Deze belangen zijn voor elke groep belanghebbenden anders. Zonder de indruk te willen wekken volledig te zijn, geef ik een kort overzicht van de verschillen in belangen:
Miners / Stakers
Deze groep is vooral gebaat bij een goede Return on Investment (RoI). Zij willen dat de opbrengsten de investering die zij doen ruimschoots rechtvaardigen. Daarnaast is het voor hen van belang dat deze opbrengsten een structureel karakter hebben, dus een blockchain die een kort leven beschoren lijkt, is niet interessant. Een ‘race to the bottom’ is in ieder geval niet in het belang van de miners.
Aanbieders van diensten
Wanneer je diensten aanbiedt die gebruik maken van een onderliggende blockchain is vooral toegankelijkheid voor je klanten je primaire belang. Je bent dus gebaat bij de bekendheid, de kwaliteit van de software en de mate van innovatie op de software. Uiteraard is ook kostenefficiëntie van belang, maar die is meer secundair dan de eerder genoemde belangen en rechtvaardigt dus ook niet per se een ‘race to the bottom’.
Afnemers van diensten
Gebruikers willen graag waar voor hun geld. Ze willen de hoogste kwaliteit voor de laagste prijs. In principe zijn zij dus wel gebaat bij een ‘race to the bottom’, maar niet tegen elke prijs. Ze willen voldoende kwaliteit, een actieve doorontwikkeling en support van de dienst. In die zin kun je dus zeggen dat de klant de aanbieder zal volgen, of eventueel naar een concurrent zal gaan (die haar diensten al dan niet op een andere blockchain aanbiedt).
Developers
Ontwikkelaars kunnen op verschillende manieren verdienen aan de blockchain. In de eerste plaats door het bezitten van de onderliggende crypto-asset van de blockchain waarvoor ze ontwikkelen (of het utility token van de blockchain toepassing) en de anticipatie dat deze in waarde stijgt. Daarnaast valt ook te denken aan toekomstige scenario’s waarin de ontwikkelaars met miners gaan delen in transactie-fees.
De waarde die je als ontwikkelaar toevoegt zal, als je het goed doet, een stuwende werking hebben op de waarde van de asset en daarmee je verdienste. Een ontwikkelaar zal misschien denken: ‘Ja, maar de software kan gewoon gekopieerd worden en opnieuw gebruikt met een andere blockchain en een andere crypto-asset!’ Dat klopt, alleen zolang de aanbieders van diensten op die blockchain blijven zitten waar ze zitten, zal dat netwerk sterk blijven en daarmee ook de waarde van de asset. Er is dan weinig reden voor een ontwikkelaar om over te stappen.
Evenwicht
Al met al valt te stellen dat eigenlijk vooral de eindgebruikers van toepassingen belang hebben bij een zo laag mogelijke prijs van de crypto-asset. De aanbieders deels ook, maar voor hen is dat van secundair belang. De afnemers van diensten en de developers hebben juist een belang bij het omgekeerde, hoewel het uiteraard niet zo duur moet worden dat de klanten en dus ook de aanbieders weglopen.
De meest logische verwachting is dan ook dat de aanbieder en de klant de blockchain zullen kiezen waar in hun ogen de meest faire fee gerekend wordt door de miners/stakers en eventueel developers. Omgekeerd geldt ook dat de miners en developers het liefst hun investering stoppen in een blockchain waar ze een goede boterham aan over houden. En zodoende worden de belangen in evenwicht gehouden. Afhankelijk van het type dienst dat wordt aangeboden zal de weegschaal meer naar één van beide kanten doorslaan, maar een ‘race to the bottom’ is niet per definitie het meest waarschijnlijke scenario.