Heeft Ethereum ook een halving?

De cryptowereld is al een tijd in de ban van de aanstaande bitcoin halving in mei 2020. Elke vier jaar halveert de beloning voor miners, waardoor er steeds minder nieuwe bitcoins op de markt komen. De verwachting is dat dit, net als bij de vorige halvings, een positief effect gaat hebben op de BTC-koers. We besteedden daar in een vorige artikel aandacht aan.

Maar er staat ons nog een andere belangwekkende gebeurtenis te wachten, volgens de laatste berichten in de zomer van 2020. De blockchain van Ethereum krijgt dan namelijk een grote upgrade. Deze gaat onder meer over van het Proof of Work (PoW)-algoritme naar Proof of Stake (PoS). Ook dit kan effect hebben op de koers van crypto en op die van ETH in het bijzonder.

Wat is Proof of Work?

Om publieke blockchains betrouwbaar te laten werken moeten zoveel mogelijk onafhankelijke partijen zorg dragen voor het afhandelen van transacties. Dat doen die partijen natuurlijk niet zomaar: er moet een incentive zijn. Bij het PoW-algoritme handelen miners de transacties af en leveren daarvoor computerkracht om een ingewikkelde som uit te rekenen. Degene die als eerste de som correct uitrekent, mag de transacties toevoegen aan de blockchain, de rest controleert of alles correct verloopt. Als tegenprestatie voor de kosten die ze maken ontvangen ze een vergoeding. Die bestaat ten eerste uit de extra munten die worden gecreëerd bij het afhandelen van een bundel aan transacties (een block) en ten tweede uit de transactievergoeding die de initiator van een transactie dient te betalen (transaction fee). Zo ontstaat er een economisch model dat interessant is voor zowel de gebruikers (betrouwbaar en efficiënt afhandelen van transacties) als de miners (vergoeding voor de investering).

Toch kleven er ook nadelen aan PoW. Zo is het erg rekenintensief en daardoor een belasting voor het milieu en is er een bovengrens aan de verwerkingssnelheid. Verder is het bij PoW gebruikelijk dat miners hun krachten bundelen, omdat dit schaalvoordelen geeft. Maar deze centralisatie brengt wel het risico met zich mee op misbruik van hun positie, bijvoorbeeld door transacties met lagere vergoedingen niet meer af te handelen. Daarnaast loopt een meer gecentraliseerde blockchain een groter risico op een meerderheidsaanval. In zo’n situatie heeft één partij een meerderheid van de computerkracht, waardoor ze transacties kan goedkeuren die eigenlijk incorrect zijn. Deze partij kan zo zichzelf onterecht bedragen toeëigenen.

Wat is Proof of Stake?

Proof of Stake biedt voor deze problematiek een oplossing. Het onderscheidt zich doordat de partijen, nu geen miners maar validators genoemd, waarde moeten vastzetten (stake) voordat ze transacties mogen afhandelen. Die waarde leveren ze in de vorm van de munt van de specifieke blockchain (dus ETH bij de Ethereum-blockchain). Wanneer wordt aangetoond dat de validator de transacties niet op de juiste wijze heeft afgehandeld, raakt hij (een deel van) zijn inzet kwijt. Als alles correct verloopt, ontvangt de validator een vergoeding. Omdat er geen ingewikkelde som hoeft te worden uitgerekend, is het dus niet rekenintensief en makkelijker schaalbaar. De validator wordt hier willekeurig gekozen door het algoritme. Het risico op centralisatie is veel kleiner, omdat er geen schaalvoordelen zijn. Door boetes in te stellen – die worden geïncasseerd van de inzet van de validator – kunnen meerderheidsaanvallen veel duurder en daarmee onaantrekkelijker worden gemaakt dan bij PoW.

De ‘halving’ van ETH

De voordelen van het overgaan naar PoS maakt de Ethereum blockchain economisch interessanter en de kans is groot dat dat een positief effect heeft op de waarde van de bijbehorende munt. Maar wat dit betreft is één specifieke verandering extra interessant. Bij PoS hoeven de validators geen enorme investeringen te doen in computerkracht. Ze hoeven enkel de munt te bezitten. Dit betekent dat de economische vergoeding voor het afhandelen van transacties (de block reward en de transaction fee) ook veel minder hoog hoeft te zijn. Er hoeven immers geen extra kosten van betaald te worden.

En omdat de block reward betaald wordt met munten die nieuw gegenereerd worden, betekent dit dat er minder nieuwe munten bij hoeven te komen. Sterker nog, bij een succesvol draaiende blockchain zou er theoretisch zelfs geen sprake meer hoeven te zijn van het generen van nieuwe munten, omdat de transactievergoeding (fee) voldoende is. En nog sterker: het algoritme zou zelfs zo kunnen worden ingesteld dat het een deel van de munten in die transactievergoeding vernietigt zonder het economisch oninteressant te maken!

Ethereum 2.0

En dan zijn we weer terug bij de bitcoin halving waar we mee begonnen. Want daar is zoveel ophef over, omdat het de productie van nieuwe bitcoins halveert, waarmee de inflatie verlaagd wordt. Dat heeft een prijsopstuwend effect. Bovengenoemde eigenschappen van PoS kunnen ook zorgen voor een vermindering van het aantal nieuw geslagen munten en daarnaast nog munten vernietigen, wat het effect versterkt.

Momenteel zijn de plannen wat betreft de aanstaande Ethereum upgrade om de block reward te laten bestaan, maar wel onder handen te nemen. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat een feature voor de vernietiging van een deel van de transaction fee (EIP-1559) ook doorgevoerd zal worden. Deze feature is in eerste instantie bedoeld om de transactiebeprijzing voorspelbaarder en eerlijker te laten verlopen maar heeft als bijeffect een constante verbranding van ETH, met een verlaging van de inflatie als gevolg.

Het is afwachten of dit daadwerkelijk bij de aanstaande upgrade gebeurt, maar het is wel duidelijk dat er onder ontwikkelaars veel draagvlak voor is. De focus ligt momenteel op BTC en de halving, maar deze ontwikkeling is ook erg interessant!